In de documentaire ‘Dit is de leven’ geeft Romana Vrede een kijkje in de levens van haarzelf en enkele gezinnen met een kind met autisme.
Specifiek wilde zij het verhaal vertellen van non-verbale kinderen met autistisme. Kinderen die iemand anders, meestal hun ouders, nodig hebben om zich uit te drukken in deze wereld. Zij geeft aan dat er voor deze groep kinderen niet veel aandacht is. Als er al aandacht voor is, dan is het vaak zorgelijk en zij wilde nu juist aandacht geven op een inspirerende manier.
De documentaire moest dus niet over de zorgkant gaan, daar wordt al best vaak aandacht aan besteed, aldus Vrede. ‘Ik wilde daaraan voorbij kijken en zien wat daarachter ligt, namelijk iemand die je fascineert, inspireert of waar je op een andere manier supertrots op bent’ Zij vraagt het publiek: ‘Kunnen wij deze mensen eens niet zien als afwijking van de norm maar als eigen norm, als mensen die ons iets kunnen leren over de wereld omdat ze met een andere blik kijken?’
Elke ouder van een zorgintensief kind, zal zich hierin herkennen. Alleen daarom al is deze documentaire zo waardevol. Tegelijkertijd vraag ik mij af of het mogelijk is de andere kant van deze kinderen te laten zien, zonder die zorgkant in beeld te brengen. Is dat niet onlosmakelijk met elkaar verbonden?
De kijkcijfers van DWDD zakte fors toen de documentaire werd uitgezonden. Blijkt daaruit dat veel mensen niet geboeid werden door dit thema? Blijkt daaruit dat zij niet geïnteresseerd zijn in het ontdekken van die andere kant?
Het is de vraag of mensen die het niet zelf meemaken, überhaubt kunnen invoelen hóe trots een moeder als Vrede is wanneer haar zoon op zijn 17e zijn veters leert strikken. Is het mogelijk zoiets te begrijpen wanneer je niet óók de frustratie en de pijn hebt gevoeld van al die jaren dat het niet lukte?
Als ik eerlijk ben, betrap ik mezelf op het gemak dat ik voel bij mijn andere twee kinderen. Hoe ik, bijna als vanzelfsprekend, hun ontwikkeling ervaar. Dat ze gingen lopen, praten, dat ze leren lezen en schrijven, na schooltijd met vriendjes gaan spelen. Hun ontwikkeling verliep conform verwachting en dus onopgemerkt. Dus als ik het al min of meer voor lief neem terwijl géén van die stappen voor hun oudere broer vanzelfsprekend zijn, hoe is dat dan voor andere mensen?
Voordat ik moeder werd van Huub, kwamen gehandicapte mensen simpelweg niet in mijn leven voor. Hooguit had ik een collega met een gehoorapparaat of sprak ik iemand met een arbeidsbeperking maar daar hield het wel op. Het onderwerp had verder geen betekenis voor mij. En zo moet het zijn voor de rest van de maatschappij. Voor hen die er niets mee van doen hebben en argeloos je kind aanstaren op straat. Die mensen zappen dus gewoon weg wanneer zo’n programma op tv komt.
En toch is het belangrijk dat Vrede de andere kant wil laten zien. Al is het maar om die paar mensen die wel de moeite nemen om te blijven kijken, een inzage te geven in die levens die zo anders zijn. Om te laten zien dat gehandicapte mensen ons ook iets te leren hebben.
De zorgkant kwam evengoed in beeld kwam bij de verhalen van Charlie, Job, Ginny, Beer en Aiden maar dat maakte het juist ook krachtig. Het zijn de twee kanten van dezelfde medaille; in het verlengde van die zorg en het verdriet ligt ook de schoonheid.
Neem de zus van Job. Een jonge vrouw die naast haar autistische broer in de auto zit. Hij had haar in het verleden geslagen toen ze op een keer met de auto vast kwamen te zitten in het verkeer. Ze had zich bedreigt gevoeld en was boos op haar broer. En toch zat ze daar weer naast hem, op diezelfde achterbank. Omdat het haar broer is. Omdat ze weet dat het door zijn autisme kwam dat hij haar ging slaan. Dat zijn geen leuke levenslessen voor een jonge meid maar ze hebben haar wel gevormd tot wie zij nu is; een stevige zus met de nodige levenswijsheid.
Die levenswijsheid is de les die er te leren valt van mensen met een beperking. Zij herinneren ons eraan dat het leven niet vanzelfsprekend is. Dat we mens zijn door rekening met elkaar te houden én door elkaar te waarderen om al onze verschillen.
0 Reacties