Werk en zorg combineren in de toekomst

Zijn moeders met een kind met een beperking ook arbeidspotentieel?

We leven in een roerige tijd waarin allerlei uitdagingen om voorrang vragen. De combinatie arbeid en zorg is daar zeker één van. Er worden veel onderzoeken en rapporten geschreven en in het zoeken naar antwoorden wordt vaak naar de parttime werkende vrouwen gekeken. Dáár moet de winst vandaan komen.

Wie gaat alle informele en mantelzorgtaken uitvoeren?

De roze olifant in de kamer is de vraag hoe het in Nederland dan moet met alle informele hulp en mantelzorgtaken die veel vrouwen nu onbetaald uitvoeren. Nu al hebben 4,4 miljoen mensen een mantelzorgtaak of verantwoordelijkheid, dat is bijna één op de vier Nederlanders en deze verhouding stijgt. Het aantal ouderen en mensen met een beperking of chronische ziekte neemt toe, terwijl het aantal mensen dat voor een ander kan mantelzorgen niet meegroeit. Naar verwachting zal de vraag in 2040 zo groot zijn, dat elke Nederlander voor een naaste zal zorgen. Dit staat in een recente kamerbrief  van Staatssecretaris Maarten van Ooijen waarin hij zijn visie geeft op o.a. het versterken van een erkende positie van de mantelzorg en informele zorg.

Maar hoe zit het met ouders met een kind met een beperking?

Een aparte groep mantelzorgers zijn ouders van een kind met een beperking. Zij balanceren altijd tussen zorg verlenen enerzijds en het functioneren in het sociale en maatschappelijke leven anderzijds. Dit geldt in het bijzonder voor moeders met een kind met een beperking omdat zij, vaker dan mannen, meer zorgtaken op zich nemen en vaker parttime werken. Het recente rapport ‘Eens deeltijd, altijd deeltijd’ van het SCP beschrijft waarom vrouwen in deeltijd blijven werken als ze ‘uit de kleine kinderen zijn’. Niet verrassend komt uit het onderzoek dat de belangrijkste reden om deeltijd te werken in de eerste plaats de zorgbehoefte van kinderen is. Dat geldt dus in het bijzonder voor moeders met een kind met een beperking omdat de kans groot is dat de zorgbehoefte van het kind niet minder wordt. En dat kan grote gevolgen hebben voor de combinatie werk en zorg.

Niet alleen een kwestie van meer uren ‘willen’ werken

Er is veel te doen over het potentieel wat verscholen ligt in de vele deeltijdbanen in o.a. zorg en onderwijs. Het idee is dat wanneer alle deeltijd werkenden 1 of meer uren per week meer werken, een groot deel van de vacatures vervuld zijn. Dit is een mooi initiatief wat vraagt om een brede visie op kinderopvang, de inrichting van ons onderwijssysteem, informele zorg en mantelzorg. Want áls je bereid bent om meer uren te werken, zal de basis thuis ook op orde moeten zijn. Iemand zal immers de zorg van je moeten overnemen áls je uberhaubt geschikte zorg (en de daarbij behorende indicaties) geregeld krijgt.

Emancipatie van vrouwen

Niet alleen de arbeidsparticipatie van moeders met een kind met een beperking maar ook de emancipatie staat onder druk.  Doordat de zorglasten te groot zijn, gaan deze moeders geregeld minder werken of stoppen helemaal met werken. Los van de persoonlijke gevolgen, maakt dit ook financieel kwetsbaar. Toch worden vrouwen die een zorgintensief kind hebben niet in het emancipatiebeleid genoemd als doelgroep waar extra aandacht voor moet komen.

Bevorderen van arbeidsparticipatie ouders met een zorgintensief kind

Uit een ander onderzoek naar de mogelijkheden om de arbeidsparticipatie van ouders met een zorgintensief kind te bevorderen komt naar voren dat goede zorg en ondersteuning vaak zo omvangrijk, ingewikkeld en tijdsintensief is om te organiseren, dat de ouders vaak overbelast raken door de combinatie van zorgtaken en werk. Dan is (tijdelijk) stoppen met werk soms nodig. In zulke gevallen is het helpend wanneer er een financiële mogelijkheid is om dat te doen. Voordat je daartoe besluit, is is sowieso belangrijk om goed te weten wat de mogelijkheden en consequenties zijn. In dit PDF kun je daar meer informatie over vinden.

 Levenslang zorgen volhouden

De keus om te werken of niet, is geen makkelijke. Werk is zoveel meer dan alleen een inkomen genereren. Werk is ook een stuk van je identiteit en zorgt voor een gevoel van zingeving. Dus als stoppen de (voorlopig) beste keuze lijkt, wat komt er dan voor in de plaats? Om goed voor een ander te kunnen zorgen, moet je ook goed voor jezelf zorgen. Anders loop je leeg. Zelfzorg en een gevoel van zingeving is essentieel om het zorgen op een goede manier vol te kunnen houden.

 Hoe doen andere moeders dat?

Precies hierom heb ik het Magazine ‘Anders’ uitgegeven wat boordevol ervaringsverhalen staat van moeders met een kind met een beperking, die gezin, werk en extra zorgtaken combineren. Deze moeders vertellen openhartig over hun leven en de keuzes die zij daarin gemaakt hebben om de combinatie mogelijk te maken. Ben je benieuwd naar dit Magazine of kun je wel wat hulp gebruiken voor jezelf? Neem een kijkje op mijn website of boek een gratis kennismakingsgesprek. Ik zie ernaar uit je ontmoeten!